بررسی فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدانت و پراکسیداسیون چربی ها در برگ پرچم ارقام حساس و متحمل گندم (triticum aestivum l.) به تنش شوری

درک واکنش های فیزیولوژیک مرتبط با تنش شوری می تواند به شناسایی عوامل مؤثر در تحمل شوری و شناخت رهیافت های اساسی برای ثبات عملکرد در شرایط تنش و نیز انتخاب ارقام متحمل به شوری گندم کمک نماید. به همین منظور اثرات تنش شوری بر خصوصیات فیزیولوژیک مؤثر بر عملکرد دانه و صفات مرتبط با تحمل شوری در ارقام گندم در سال 1386در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران مورد ارزیابی قرار گرفت. شش رقم گندم با تحمل شوری متفاوت (روشن، کویر، کارچیا، گاسپارد، شیراز و قدس) در یک آزمایش گلدانی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار تحت سه سطح شوری (صفر، 100 و 200 میلی مولار کلرید سدیم) قرار گرفتند. تنش شوری سبب کاهش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، محتوی کلروفیل و فعالیت آنزیم کاتالاز شد، در حالی که افزایش فعالیت آنتی اکسیدانت های پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون ریداکتاز و محتوی مالون دی آلدهاید را به دنبال داشت. واکنش ارقام در شرایط تنش شوری با یکدیگر متفاوت بود و عملکرد دانه ارقام متحمل روشن، کویر و کارچیا در شرایط تنش کاهش کمتری نشان داد. با افزایش سطوح شوری، محتوی مالون دی آلدهاید و همچنین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت برگ پرچم به جز کاتالاز افزایش یافت. ارقام روشن، کارچیا و کویر بیشترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و کمترین محتوی مالون دی آلدهاید و دو رقم قدس و شیراز کمترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و بیشترین محتوی مالون دی آلدهاید را نشان دادند. بالا بودن فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در ارقام متحمل همراه با پائین بودن میزان تولید مالون دی آلدهاید در این ارقام، به احتمال زیاد نشان دهند? ظرفیت بالاتر این ارقام جهت حذف گونه های فعال اکسیژن تولیدی و ثبات عملکرد بالاتر در مقایسه با ارقام حساس به شوری بود. با توجه به ضریب همبستگی منفی و معنی دار عملکرد دانه با محتوی مالون دی آلدهاید به نظر می رسد این صفت نقش مهمی در کاهش عملکرد داشته باشد.